Slijmbeursontsteking heup

Wat is een slijmbeursontsteking?
Slijmbeurzen zijn zakjes vocht die ervoor zorgen dat pezen en botten niet langs elkaar schuren. Ze verminderen de wrijving tussen de pezen en de botten. Ze werken als het ware als een soort stootkussens. Wanneer deze slijmbeurzen ontsteken dan spreekt men van een slijmbeursontsteking of bursitis (zie figuur 1).

Figuur 1. Slijmbeursontsteking heup

Een slijmbeursontsteking kan op verschillende plekken in het lichaam ontstaan:

• bursitis trochanterica (slijmbeursontsteking in de heup)
• bursitis patellaris (slijmbeursontsteking in de knie).
• bursitis prepatellaris (slijmbeursontsteking voor de knieschijf)
• bursitis infrapatellaris (slijmbeursontsteking achter de knieschijf)
• bursitis subacromialis/subacromiale bursitis (slijmbeursontsteking schouder)
• bursitis calcarea (kalkvorming in de slijmbeurs)
• bursitis iliopectinea/iliopsoas (slijmbeursontsteking rondom de lies)
• bursitis pes anserinus (slijmbeursontsteking rondom de pezen aan de binnenkant van het scheenbeen)
• bursitis calcanei (slijmbeursontsteking rondom de achillespees)
• bursitis olecrani/olecranon (slijmbeursontsteking in de elleboog)

Wat zijn de oorzaken van een slijmbeursontsteking?
Een slijmbeursontsteking kan verschillende oorzaken hebben:

• Acute slijmbeursontsteking

Acute slijmbeursontsteking komt niet vaak voor. Het kan ontstaan na een ongeval of na een eenmalige overbelasting. Wanneer men bijvoorbeeld zonder training besluit 21 km te gaan hardlopen bestaat de kans dat er een acute slijmbeursontsteking ontstaat.

• Septische slijmbeursontsteking

Een septische slijmbeursontsteking is een ontsteking die het gevolg is van een bacteriële infectie, dit type slijmbeursontsteking ontstaat ook vaak acuut, vaak door een wondje in de buurt van een slijmbeurs.

• Chronische slijmbeursontsteking

Een chronische slijmbeursontsteking ontstaat door overbelasting. Wanneer uw heup te lang te zwaar belast wordt dan kan dit leiden tot bursitis in de heup. Fanatieke hardlopers hebben niet zelden last van een slijmbeursontsteking in de heup. Ook hebben mensen met rugklachten vaak last van een slijmbeursontsteking aan de zijkant van de heup. Dit komt doordat men om de rugklachten te verminderen een andere manier van lopen aanleert.

• Aseptische slijmbeursontsteking

Aseptische slijmbeursontstekingen zijn ontstekingen die niet veroorzaakt zijn door een infectie. Chronische slijmbeursontsteking valt hieronder, bij deze meest voorkomende vorm van slijmbeursontsteking is de oorzaak (vaak) overbelasting, van een bacteriële infectie is geen sprake.

Klachten en symptomen

In welke levensfase komt het voor?
Een slijmbeursontsteking komt vooral voor bij ouderen, maar kan ook al op jonge leeftijd ontstaan. Vooral jonge hardlopers hebben een verhoogd risico op een slijmbeursontsteking in de heup. Daarnaast hebben mensen met een beroep waarbij zij veel lopen een verhoogd risico op een slijmbeursontsteking.

Welke klachten en symptomen kan iemand hebben?
Patiënten ervaren vaak een drukkende, zeurende pijn. De slijmbeurs zwelt vaak op, dat veroorzaakt deze klachten. Wanneer er sprake is van een septische slijmbeurs ontsteking dan kan de huid van de patiënt rood worden op de plek van de zwelling. Het bewegen van de heup is bij een slijmbeursontsteking vaak pijnlijk en soms moeizaam, hoe verder de aandoening gevorderd is, hoe lastiger bewegen wordt.

Diagnose en onderzoek

Hoe en door wie wordt de diagnose gesteld?
De orthopedisch chirurg zal eerst vragen naar uw klachten en naar uw medische voorgeschiedenis. Daarnaast zal hij of zij lichamelijk onderzoek verrichten, hij/zij kan op de plek drukken om te testen of u ook drukpijn ervaart. Meestal is de combinatie van uw klachtenpatroon, uw medische geschiedenis en het lichamelijke onderzoek genoeg om een juiste diagnose te stellen.

Welke onderzoeken worden gedaan?
De orthopedisch chirurg zal lichamelijk onderzoek uitvoeren, vaak verschaft dit voldoende informatie voor het stellen van een diagnose. Wanneer de orthopedisch chirurg de diagnose wil bevestigen dan kunnen röntgenfoto’s gemaakt worden. Röntgenfoto’s kunnen eventueel ander letsel aan de heup, zoals bijvoorbeeld slijtage, uitsluiten. Naast de röntgenfoto’s kan het soms noodzakelijk zijn om een echo van de heup of een MRI-scan van de heup te laten maken. Dit is pas noodzakelijk als de klachten al een langere tijd aanwezig zijn en de heupklachten niet afnemen na de behandeling van uw huisarts.

Een andere manier om te controleren of er sprake is van een bursitis is het geven van een injectie. De orthopedisch chirurg geeft de patiënt een lokale verdoving. Wanneer de klachten hierdoor snel verdwijnen dan is er waarschijnlijk sprake van een slijmbeursontsteking.

De behandeling van een slijmbeursontsteking en een peesirritatie (bursitis trochanterica) begint gewoonlijk met simpele maatregelen die door uw huisarts kunnen worden gestart. Wanneer deze maatregelen niet helpen moet een stapje verder gekeken worden. Het grootste deel van de patiënten met bursitis trochanterica heeft nooit een operatie nodig.

Niet-operatieve (conservatieve) behandeling

Rust
Peesirritatie en een geïrriteerde slijmbeurs genezen meestal zonder dat een operatie nodig is. Jonge patiënten die deze aandoening hebben als gevolg van overbelasting kunnen behandeld worden door de belasting wat te verminderen of te veranderen. Als dit gecombineerd wordt met een trainingsschema van rekken en spierversterkende oefeningen of zelfs een korte kuur van ontstekingsremmende medicatie is de aandoening in de meeste gevallen goed te verhelpen.

Fysiotherapie
Soms wordt fysiotherapie voorgeschreven. Deze behandeling is er meestal op gericht om de ontsteking te kalmeren. De fysiotherapeut gebruikt massage en (rek)oefeningen om de heup weer losser te krijgen. Spierversterkende oefeningen of coördinatietraining kunnen ook bijdragen aan het versoepelen van de beweging van de heup en zo ook de wrijving op de slijmbeurs verminderen en de pees irritatie verhelpen. Vaak duurt deze behandeling 4 tot 6 weken.

Injectie
Een injectie in de slijmbeurs of in de pees kan tijdelijk helpen. Deze injectie bestaat uit een verdovingsvloeistof en een corticosteroïde. Een corticosteroïde is een sterk ontstekingsremmend medicijn. Wanneer het direct in de slijmbeurs wordt geïnjecteerd kan het ervoor zorgen dat de zwelling en ontsteking afnemen. In veel gevallen biedt een injectie alleen tijdelijk verlichting, hoewel de verlichting soms maanden kan aanhouden. Als de injectie in de pees wordt geïnjecteerd kan dit er voor zorgen dat de irritatie afneemt. Er moet voorzichtig worden omgesprongen met injecties in een pees omdat dit ook schade aan de pees kan aanrichten. Hierdoor kan er uiteindelijk een scheur ontstaan. Daarom zal uw orthopedisch chirurg voorzichtig zijn met het toedienen van herhaalde injecties en zich beperken tot enkele injecties per jaar. Het is van belang om naast een injectie in de slijmbeurs en pees goede fysiotherapeutische begeleiding te hebben om de overbelasting of de onderhoudende factoren aan te pakken. Een injectie dient om de ontsteking of de irritatie te onderdrukken maar neemt de oorzaak (zoals verkeerd lopen of een valpartij) niet weg.

Operatieve behandeling

Een operatie ter behandeling van een slijmbeurs ontsteking (bursitis trochanterica) is bijna nooit nodig. Slechts in enkele gevallen kan een operatie noodzakelijk zijn. Er zijn verschillende operaties mogelijk. Het doel van al deze methoden is om de verdikte slijmbeurs samen met eventuele botsporen die ontstaan zijn te verwijderen. Hierdoor kan het peesblad van de heup weer vrij bewegen. Bij OCON zijn enkele orthopedisch chirurgen gespecialiseerd in het operatief behandelen van een slijmbeursontsteking en een peesscheur. Voor een peesirritatie bestaat er geen operatiemogelijkheid. 

Tijdens de operatie
Voor een slijmbeurs ontsteking kunnen twee soorten operaties plaats vinden: via een open procedure (via een incisie) of via een kijkoperatie. Beide methoden kunnen goede resultaten opleveren en worden toegepast afhankelijk van de kenmerken van de patiënt. Bij een peesscheur van de gluteus medius wordt middels een incisie de gescheurde pees opgezocht. Door middel van één of twee botankers (met daaraan een hechtdraad) wordt dit weer vastgezet op de oorspronkelijke aanhechtingsplaats van het dijbeen.

Hechtingen
De huid wordt meestal met een oplosbare draad gesloten waardoor deze hechtingen niet verwijderd hoeven te worden. Mocht het noodzakelijk zijn andere manieren te gebruiken (nietjes of niet-oplosbaar draad) dan zal uw orthopedisch chirurg dat laten weten. Deze hechtingen kunnen dan na 14 dagen worden verwijderd door uw huisarts.

Contact opnemen
Neem contact op met uw orthopedisch chirurg indien u vragen hebt of iets niet vertrouwt. U kunt hiervoor tijdens kantooruren bellen met het secretariaat van OCON, telefoonnummer: 088 - 708 3370. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling van OCON, telefoonnummer: 088 - 708 5560.

Na een niet-operatieve behandeling

Fysiotherapie
Zelfs als u geen operatie nodig hebt, kan het zijn dat u fysiotherapie nodig hebt. De fysiotherapeut kan een programma samenstellen van rek- en spieroefeningen. Het is erg van belang om een goede balans te vinden tussen flexibiliteit en kracht van de heup. De orthopedisch chirurg zal u een verwijzing voor de fysiotherapeut meegeven met daarin gespecialiseerde opdrachten om de klachten zo snel als mogelijk onder controle te krijgen.

Na een operatieve behandeling

Fysiotherapie
Na de operatie wordt de wond verbonden. Fysiotherapie kan nodig zijn. De eerste behandeling is gericht op het verminderen van de pijn en de zwelling na de operatie. Daarna begint u met oefeningen om geleidelijk aan de spieren te rekken en te versterken. Daarbij krijgt u tips hoe u uw dagelijkse activiteiten het best kunt uitvoeren.
Het herstel zal met name gebaseerd zijn op het herstellen van de balans en evenwicht bij het lopen en het zo optimaal als mogelijk gebruiken van uw heupspieren.

Aangepaste belasting
Vaak zal het noodzakelijk zijn om gedurende de eerst 6 weken het been maar aantippende te belasten. Uw orthopedisch chirurg zal u dit laten weten na de operatie.

Controle
Na 6 weken komt u terug op de polikliniek van OCON. Daar wordt u geïnformeerd hoe de stand van zaken is en zal u het advies worden gegeven om de belasting van het been in samenwerking met een fysiotherapeut op te bouwen. De laatste controle vindt ongeveer 3 tot 5 maanden na de operatie plaats.